"မိဘေက်းဇူးဆိုင္ရာ ပါဠိ + ဂါထာ+
ကဗ်ာ +ေဆာင္းပါးမ်ား" ျပန္လည္ စုစည္းေဖာ္ျပပါသည္"။
"ေက်းဇူးႀကီးလွ မိႏွင့္ဖ"
မိဘေက်းဇူးဆိုင္ရာ ဂါထာ+အနက္
"ေက်းဇူးႀကီးေပ တို့ေဖေမ"
မာတာပီတာ စ ပုတၱာနံ
ဗဟုကာရာ စ ေပါသကာ ။
ေဒႆတာေရာ စ ေလာကႆ
ျဗဟၼာတိ သဒိသာ ဂ႐ူ ။
#မာတာစ = သားသမီးဒုကၡ မွန္သ
မ်ကို လုံးမညည္းညဴ ခ်စ္ၾကည္ျဖဴလ်က္
ေမြးျမဴတတ္ေပ ခ်စ္ေမေမသည္လည္းေကာင္း။
#ပီတာစ = သားသမီးတေတြ ခ်မ္းသာေစဖို့ ရွာေဖြေကၽြးေမြး ပိုက္ေထြးယုယ ေဖးမအစဥ္ ေကၽြးဖခင္သည္လည္းေကာင္း ။
#ပုတၱာနံ =ဘဝေရစက္ေရွးပႏၷက္ေၾကာင့္ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားသားသမီးတို့အား ။
#ဗဟုပကာရာ=ဘဝတစ္သက္တာ
ေပးဆပ္ပါလည္း ကုန္စရာမျမင္
အလြန္ပင္ႀကီးမား ေက်းဇူးမ်ားလွပါေပကုန္၏ ။
#ပုတၱာနံ=မိမိကေကၽြး မိမိေမြးသည္
ရင္ေသြးမ်က္ခ်စ္ ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ
သားသမီးရတနာတို့ကို ။
#ေပါသကာစ= ေဘးရန္ကင္းပ
ခ်မ္းသာရေအာင္ ေန႔ညမေသြ
ေစာင့္ေရွာက္ေမြးျမဴ တတ္ၾကပါေပကုန္၏ ။
#ေလာကႆ=သားေရးသမီးေရး
စီပြားေရးႏွင့္ ေနေရးထိုင္ေရး ရွုပ္ေထြးေပြလီ အတည္မက် ဤလူ႔ေလာကအေၾကာင္းကို ။
#ေဒႆတာေရာစ= အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆိုးကို ခ်ိန္ထိုးပိုင္းျဖတ္
ေဝဖန္တတ္ေအာင္ မျပတ္ျပဳျပင္
သြန္သင္ညႊန္ျပ တတ္ပါကုန္၏ ။
#ျဗဟၼာတိ သဒိသာစ =ျဗဟၼစိုရ္တရား
အျမဲပြားသျဖင့္ ထက္ဖ်ားျဗဟၼာ
နတ္ေဒဝါႏွင့္ အိမ္မွာပူးကပ္ အိမ္ဦးနတ္
တမူ အလားတူၾကပါေပကုန္၏ ။
#ဂ႐ူစ=တတ္သင့္တတ္ရာ အျဖာျဖာႏွင့္
လိမၼာေရးျခား သိဥာဏ္ပြားေအာင္ ေျပာၾကားျပသ ဆိုဆုံးမျဖင့္ ဘဝေရွ႕ေဆာင္ဂုဏ္ေရာင္ကဲသာ လက္ဦးဆရာႀကီးတို့ ပါေပတည္း ။
၂၂-၆-၂၀၁၈-ေသာၾကာေန႔
သုခိတာ ေဟာထ ဒုကၡာ မုဥၥထ။
crd: Ven Rajinnda
---------------------------
"ပူေဇာ္ထိုက္သူ"
ျဗဟၼာတိ မာတာပိတေရာ
ပုဗၺာစရိယာတိ ဝုစၥေရ။
အာဟုေနယ်ာစ ပုတၱာနံ
ပဇာယအႏုကမၸကာ။
အလွူခံပုဂၢိဳလ္ထူး
လက္ဦးတဲ့ျမတ္ဆရာ
ထက္ေကာင္းကင္ျဗဟၼာမ်ိဳး
တိုးလို့မွတ္ပါ
ထိုသူဟာဘယ္မွာရွိျငား
တျခားေမာင္မရွာနဲ႔
ေနာင္အခါပူေဇာ္ရမယ္
မိဘႏွစ္ပါး။
--------------------------
"ပူေဇာ္ထိုက္သူ" ဂါထာ+အနက္
ျဗဟၼာတိ မာတာပိတေရာ ၊ ပုဗၺစရိယာတိ ဝုစၥေရ ။
အာဟုေနယ်ာ စ ပုတၱာနံ ၊ ပဇာယ အႏုကမၸကာ ။
မာတာပိတေရာ - မိခင္ဖခင္တို့ကို ၊ ျဗဟၼာတိ -
ျဗဟၼာမင္းႀကီးတို့ဟူ၍ ၊ ဝုစၥေရ - ဆိုအပ္ကုန္၏ ။
ဘုရားက မာတာပိတေရာ - အမိအဖတို့ကို ၊
ပုဗၺစရိယတို့ဟူ၍ ၊ ဝုစၥေရ ဝုစၥႏၲိ - ဆိုအပ္ကုန္၏ ။
ေအး - ဆရာထဲမွာ မိဘပါလာတာပဲ ။ အေမဘက္
က အမ်ိဳးေတြ ၊ အေဖဘက္ကအမ်ိဳးေတြ ၊ အကို
ႀကီးေတြ အမႀကီးေတြ ဘုန္းႀကီေတြ သံဃာေတြ
ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လာၿပီးသင္ၾကားေပးေန
တယ္ ။ ဒါဆရာေတြပဲ ။
အဲ့ဒီ့ဆရာေတြက္ို မလွူနိုင္ မေပးနိုင္ မကမ္းနိုင္တာ
အသာထားပါ ။ေတြ႕တဲ့အခါ ရိုေသပါ ။ေလးစားပါ ။
ေမတၱာထားပါ ။
ဝါဆိုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေရးသားျပဳစုသည့္
ဓမၼရတနာျမတ္က်မ္းစာမွ တင္ျပသည္ ။
မွတ္ခ်က္ ( အက်ဥ္းမၽွသာ ) crd:
------------------------------
‘‘ျဗဟၼာတိ မာတာပိတေရာ, ပုဗၺာစရိယာတိ ဝုစၥေရ၊
အာဟုေနယ်ာ စ ပုတၱာနံ, ပဇာယ အႏုကမၸကာ။
‘‘တသၼာ ဟိ ေန နေမႆယ်, သကၠေရယ် စ ပ႑ိေတာ၊
အေႏၷန အထ ပါေနန, ဝေတၳန သယေနန စ၊
ဥစၧာဒေနန ႏွာပေနန , ပါဒါနံ ေဓာဝေနန စ။
‘‘တာယ နံ ပါရိစရိယာယ, မာတာပိတူသု ပ႑ိတာ၊
ဣေဓဝ နံ ပသံသႏၲိ, ေပစၥ သေဂၢ ပေမာဒတိ၊၊
(အံ/ ၁ /၁၃၁)
crd: အရွင္ေခမိႏၵ=တိပိဋကနိကာယ
------------------------------
မိဘေက်းဇူး "ကဗ်ာ"
---------------
ျဗဟၼာမည္ရ, မိဘႏွစ္လီ၊
ပုဗၺာစရိယ, နာမတြင္သည္၊
အာဟုေနယ်, ျမတ္လွ ဂုဏ္ရည္၊
မိႏွင့္ဘ, သုံးဝ ဤနာမည္။
ေက်းဇူးႀကီးလွ မိဘႏွစ္ေဖၚ၊
အဝတ္ ထမင္း,မယြင္း အေဖ်ာ္၊
ေန႔ဝတ္ထား ရႊင္အား ေပ်ာ္ေပ်ာ္၊
ေကၽြးေမြးမွ , သင့္လွပါမယ္ေနာ္။
------------------------------
ေက်းဇူးႀကီးလွ မိႏွင့္ဖ
* * * * * * * * * * *
၁။ ျမတ္စြာဗုဒၶ မိန္႔ဟေပ တာ
အနႏၵငါး တစ္ပါးဝင္ပါ
ႀကီးမားလွသည့္ ဖမိေမတၱာ
လုပ္ေကၽြးျငား သမီးသား အလိမၼာ ။
၂။ မာတာပိတု ဥပ႒ာနံ
ဗုဒၶတရား ေဟာၾကားဧကန္
ဘဝျမင့္ျမတ္ လူနတ္နိဗၺာန္
ေရာက္လိုက က်င့္ၾကတရားမွန္ ။
၃။ ျဗဟၼာမည္ရ မိဘႏွစ္လီ
ပုဗၺာစရိယ နာမတြင္သည္
အာဟုေနယ် ျမတ္လွဂုဏ္ရည္
မိႏွင္ဖ သုံးဝ ဤနာမည္ ။
၄။ ေက်းဇူးႀကီးလွ မိဘႏွစ္ေဖာ္
အိပ္လၽွင္ရွိခိုး ျမတ္နိုးပူေဇာ္
အဝတ္ထမင္း မယြင္းအေဖ်ာ္
ေကၽြးေမြးျပဳစု ယုယၾကမွေတာ္ ။
၅။ နံသာေရေအး ျပန္႔ေမႊးေစကြယ္
ကိုယ့္သန္႔စင္ေရး ျပဳေပးရမယ္
ေရခ်ိဳးေျခေဆး က်င့္ေရးသြယ္သြယ္
သမီးသား စီးပြားျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ ။
crd: အရွင္နႏၵိယ
"မွတ္ခ်က္" ၃ / ၄ / ၅ /သည္ ေမာင္ခက္
(စက္ေတာ္ရာ)ေရးသားထားသည္ဟုထင္၏။
----------------------------------
၆။ မိဘေက်းဇူး၊ ဆည္းပူးသူမွာ။
လူ႔ျပည္မွာလဲ၊ ၿခိမ့္ဝွဲသံစာ။
ေသပါလၽွင္လဲ၊ မလြဲမွန္စြာ။
နတ္ျပည္နန္း၊ စံျမန္းရေတာ့တာ။
တာယ နံ ပါရိစရိယာယ,
မာတာပိတူသု ပ႑ိတာ၊
ဣေဓဝ နံ ပသံသႏၲိ,
ေပစၥ သေဂၢ ပေမာဒတိ။ (အံ-၁၊ ၁၃၁)
crd: မၽွေဝသူ/ဦးေဇာတိက မုံရြာ
အထက္ပါ ၆ ကဗ်ာကိုလည္း ေမာင္ခက္
(စက္ေတာ္ရာ)ေရးသည္ဟုထင္၏။
----------------------------
မာတာပိတုဥပ႒ာနမဂၤလာကိုေဆာင္ပါ။
"မိဘေက်းဇူး အေက်ဆပ္နည္း"
====================
၁။ဘေတာ ေနာ ဘရိႆာမိ၊
၂။ကိစၥံ ေနသံ ကရိႆာမိ၊
၃။ကုလဝံသံ ဌေပႆာမိ၊
၄။ဒါယဇၨံ ပဋိပဇၨာမိ၊
၅။ေပတာနံ ကာလကၤတာနံ
ဒကၡိဏံ အႏုပဒႆာမိ။
ဒီဃနိကာယ - ပါထိကဝဂၢပါဠိ
သိဂၤါလသုတ္ - ၁၅၄
၁။ ဘေတာ ေန ဘရိႆာမိ -
(ငါ့ကို ငါ့မိဘတို့) ေမြးျမဴအပ္၏။
(ငါသည္) ထိုမိဘတို့ကို ျပန္၍ ေမြးျမဴအံ့။
၂။ ကိစၥံ ေနသံ ကရိႆာမိ -
ထိုမိဘတို့၏ အမွုကိစၥကို ျပဳအံ့။
၃။ ကုလဝံသံ ဌေပႆာမိ -
မိဘတို့၏ ဥစၥာကို
မပ်က္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊
အစဥ္အဆက္မွ လာေသာ
ကုသိုလ္ဝတ္ကို ျပဳျခင္းျဖင့္
အမ်ိဳးအႏြယ္ကို တည္ေစအံ့။
၄။ ဒါယဇၨံ ပဋိပဇၨာမိ -
အေမြခံထိုက္ေအာင္
(မိဘတို့၏ အဆုံးအမကို)
က်င့္ႀကံ လိုက္နာအံ့။
၅။ ေပတာနံ ကာလကၤတာနံ
ဒကၡိဏံ အႏုပဒႆာမိ -
ကြဲကြာေသလြန္ေသာ မိဘတို့၏ အလို့ငွာ
အလွူေပးအံ့ဟု ( ျပဳစုကုန္၏ )။
ဒီကနိကာယ - ပါထိကဝဂၢ
သိဂၤါလသုတ္ျမန္မာျပန္ပုဒ္ေရ ၂၆၇
သား/သမီးက်င့္ဝတ္( ၅ ) ပါး
""""""""""""""""""""
ေကၽြးေမြးမပ်က္ ၊ ေဆာင္ရြက္စီမံ၊
ေမြခံထိုက္ေစ ၊ လွူမၽွေဝ၍၊
ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္ ၊ ဝတ္ငါးသြယ္၊
က်င့္ဖြယ္ သား/သမီးတို့ - တာ။
[တာ - ဆိုသည္မွာ တာဝန္ဟု ဆိုလိုပါသည္]
#သဂၤဇာဆရာေတာ္
""""""''""""""
ဒြိႏၷာဟံ ဘိကၡေဝ န သုပၸတိကာရံ ဝဒါမိ။
ကတေမသံ ဒြိႏၷံ? မာတု စ ပိတု စ။
ဧေကန ဘိကၡေဝ အံေသန
မာတရံ ပရိဟေရယ်၊
ဧေကန အံေသန ပိတရံ ပရိဟေရယ်
ဝႆသတာယုေကာ ဝႆသတဇီဝီ၊
ေသာ စ ေနသံ
ဥစၧာဒနပရိမဒၵနႏွာပနသမၺာဟေနန။
ေတ စ တေတၳဝ မုတၱကရီသံ စေဇယ်ဳံ၊
န ေတြဝ ဘိကၡေဝ မာတာပိတူနံ
ကတံ ဝါ ေဟာတိ ပဋိကတံ ဝါ။
ဣမိႆာ စ ဘိကၡေဝ မဟာပထဝိယာ
ပဟူတရတၱရတနာယ မာတာပိတေရာ
ဣႆရာဓိပေစၥ ရေဇၨ ပတိ႒ာေပယ်၊
န ေတြဝ ဘိကၡေဝ မာတာပိတူနံ
ကတံ ဝါ ေဟာတိ ပဋိကတံ ဝါ။
တံ ကိႆ ေဟတု?
ဗဟုကာရာ ဘိကၡေဝ မာတာပိတေရာ
ပုတၱာနံ အာပါဒကာ ေပါသကာ
ဣမႆ ေလာကႆ ေဒႆတာေရာ။
အဂၤဳတၱရနိကာယ - ဒုကနိပါတပါဠိ ၆၃
ရဟန္းတို့ ႏွစ္ဦးေသာသူတို့ကို လြယ္ကူစြာ
ေက်းဇူးတုံ႔ျပဳနိုင္သည္ဟု ငါ မေဟာ။
အဘယ္ ႏွစ္ဦးတို့နည္းဟူမူ -
မိခင္လည္းေကာင္း၊ ဖခင္လည္းေကာင္းတို့တည္း။
ရဟန္းတို့
သားသမီးျဖစ္ေသာ သူသည္
အသက္တစ္ရာတန္း၌ ျဖစ္၍
အႏွစ္တစ္ရာပတ္လုံး အသက္ရွည္ကာ
ပခုံးတစ္ဖက္ျဖင့္
အမိကို ေဆာင္ယူ၍
လုပ္ေကၽြးျပဳစုရာ၏၊
ပခုံးတစ္ဖက္ျဖင့္
အဖကို ေဆာင္ယူ၍
လုပ္ေကၽြးျပဳစုရာ၏။
ထို သား သမီးျဖစ္သူသည္
ထို အမိအဖတို့အား
အနံ့အသက္ကင္းေအာင္
အေမႊးအႀကိဳင္လိမ္းေပးျခင္း
အေညာင္း အညာေျပေအာင္ ႏွိပ္နယ္ေပးျခင္း
ေရပူ ေရေအး ခ်ိဳးေပးျခင္း
ေျခဆုပ္လက္နယ္ ျပဳျခင္းျဖင့္
လုပ္ေကၽြး ျပဳစုရာ၏၊
ထို အမိ အဖတို့သည္လည္း
ထို သားသမီး ပခုံးေပၚ၌ပင္လၽွင္
က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ကို စြန္႔ကုန္ရာ၏။
ရဟန္းတို့
ဤသို့ပင္ ျပဳစုပါေသာ္လည္း
အမိ အဖတို့အား
ေက်းဇူးျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ေက်းဇူးတုံ႔ျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း
မျဖစ္နိုင္ေသးသည္သာတည္း။
ရဟန္းတို့
(အၾကင္သူသည္ကား)
မ်ားစြာေသာ ရတနာရွိေသာ
ဤမဟာပထဝီေျမႀကီးကို
အုပ္ခ်ဳပ္စိုးပိုင္ေသာ မင္းစည္းစိမ္၌
အမိ အဖတို့ကို တည္ေနေစရာ၏။
ရဟန္းတို့ ဤသို့ပင္ ျပဳစုပါေသာ္လည္း
အမိ အဖတို့အား
ေက်းဇူးျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ေက်းဇူးတုံ႔ျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း
မျဖစ္နိုင္ေသးသည္သာတည္း။
ထိုသို့ျဖစ္ျခင္းသည္
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ -
ရဟန္းတို့
အမိ အဖတို့သည္ သားသမီးတို့အား
မ်ားေသာ ေက်းဇူးကို ျပဳၾကသူ၊
ႀကီးပြါးလာေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသူ၊
ေမြးေကၽြးၾကသူ၊ ဤေလာကကို
ျပသၾကသူတို့ ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္တည္း။
အဂၤဳတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္
သမစိတၱဂ္ - ပုဒ္ေရ ၃၄
ေယာ စ ေခါ ဘိကၡေဝ မာတာပိတေရာ
အႆေဒၶ သဒၶါသမၸဒါယ သမာဒေပတိ
နိေဝေသတိ ပတိ႒ာေပတိ၊
ဒုႆီေလ သီလသမၸဒါယ
သမာဒေပတိ နိေဝေသတိ ပတိ႒ာေပတိ၊
မစၧရီ စာဂသမၸဒါယ သမာဒေပတိ
နိေဝေသတိ ပတိ႒ာေပတိ၊
ဒုပၸေည ပညာသမၸဒါယ သမာဒေပတိ နိေဝေသတိ ပတိ႒ာေပတိ၊
ဧတၱာဝတာ ေခါ ဘိကၡေဝ မာတာပိတူနံ
ကတဥၥ ေဟာတိ ပဋိကတဥၥာတိ။
အဂၤဳတၱရနိကာယ - ဒုကနိပါတပါဠိ ၆၃
ရဟန္းတို့ အၾကင္သူသည္ကား
သဒၶါတရားမရွိေသာ အမိအဖတို့ကို
သဒၶါတရားႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္းငွါ
ေဆာက္တည္ေစ၏၊
သက္ဝင္ေစ၏၊
တည္ေစ၏။
သီလမရွိေသာ အမိ အဖတို့ကို
သီလႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္းငွါ ေဆာက္တည္ေစ၏၊
သက္ဝင္ေစ၏၊ တည္ေစ၏။
ဝန္တိုျခင္း မစၧရိယရွိကုန္ေသာ
အမိ အဖတို့ကို စြန္႔ၾကဲေပးကမ္းျခင္းႏွင့္
ျပည့္စုံျခင္းငွါ ေဆာက္တည္ေစ၏၊
သက္ဝင္ေစ၏၊ တည္ေစ၏။
ပညာမဲ့ေသာ အမိအဖတို့ကို
ပညာႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္းငွါ ေဆာက္တည္ေစ၏၊
သက္ဝင္ေစ၏၊ တည္ေစ၏။
ရဟန္းတို့
ဤသို့ေသာ ျပဳစုျခင္းျဖင့္သာလၽွင္
အမိ အဖတို့အား
ေက်းဇူးျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ေက်းဇူးတုံ႔ျပဳျခင္းသည္လည္းေကာင္း
ျဖစ္နိုင္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
အဂၤဳတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္
သမစိတၱဝဂ္ - ပုဒ္ေရ - ၃၄
#မိဘေက်းဇူး အေက်ဆပ္နည္း(၄)မ်ိဳး
"""""""""""""""""""""""""
၁။ အလွူမဲ့ျငား မိဘႏွစ္ပါး
အလွူပြားေအာင္ လုပ္ရမည္။
၂။ သီလမဲ့ျငား မိဘႏွစ္ပါး
သီလပြားေအာင္ လုပ္ရမည္။
၃။ သုတမဲ့ျငား မိဘႏွစ္ပါး
သုတပြားေအာင္ လုပ္ရမည္။
၄။ ပညာမဲ့ျငား မိဘႏွစ္ပါး
ပညာပြားေအာင္ လုပ္ရမည္။
#ပဲခူးဦးေတေဇာသာရ
""""""""
1. 1. 2018 - တနလၤာေန႔
၁၃၇၉ ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလျပည့္ေန႔
[ အေမမ်ားေန႔ ] ေလးကို အစျပဳ၍
မိမိတို့၏ အမိ အဖမ်ားကို
သိဂၤါလသုတ္၌လာရွိေသာ
အမိ အဖတို့၏ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္( ၅ )မ်ိဳး
[ သား/သမီးက်င့္ဝတ္ ( ၅ ) ပါး ] တို့ျဖင့္
စိတ္၏ ခ်မ္းသာျခင္း ကိုယ္၏ က်န္းမာျခင္း
လားရာ ဂတိေျဖာင့္တန္းေရးမ်ားကို
ေဆာင္ရြက္ေပး၍
အဂၤဳတၱိဳရ္၌လာရွိေသာ
မိဘေက်းဇူးအေက်ဆပ္နည္း( ၄ ) နည္းျဖင့္
အမိ အဖတို့၏ သံသရာေဘးဆိုးႀကီးကို
တြန္းလွန္ ဖယ္ရွား သုတ္သင္ေပးနိုင္ေသာ
သားေကာင္း/သားျမတ္
သမီးေကာင္း/သမီးျမတ္မ်ား
ျဖစ္နိုင္ၾကပါေစ . . .
crd: #အရွင္ဣေႏၵာဘာသ(နတ္ေမာက္)
---------------------------------
မိခင္ဖခင္ေက်းဇူးရွင္ (ေဆာင္းပါး)
=======================
တကၠသိုလ္တင္ခ
'မိ'၊ 'ဖ' ေဝါဟာရတို့သည္ ကေလးသူငယ္တို့၏ ႏွုတ္ ဖ်ားမွ ေပၚထြက္လာေသာ သဘာဝအသံကို ေဝါဟာရ သေဘာမၽွသာျဖစ္ေၾကာင္းကို ေဝါဟာရတၳပကာသနီ က်မ္းက ႀကံဆေဖာ္ျပထားေပသည္။ ဤသို့ပင္ 'ဖ' ေဝါဟာရကိုလည္း ေက်ာ္ေအာင္စံထားဆရာေတာ္၏ အာေဘာ္အရ ယင္းက်မ္းစာမ်က္ႏွာ ၄၁၇ ၌ အမိ၊ အဖ၊ ၾကက္ဖ၊ ရစ္ဖ စေသာ ဆိုမိန္႔ျခင္းတို့ကား ပညတ္ မၽွသာျဖစ္သင့္၏ ဟူ၍ထပ္ဆင့္ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ယင္းက်မ္း စာမ်က္ႏွာ ၄၃၇ ၌ပင္-အမိအဖဟူေသာ ေဝါဟာရကားပညတ္မၽွသာ လည္းဆိုသင့္၏ ဟူ၍ စကားစဥ္လဲလွယ္သုံးထားေပသည္။ ေဒၚမာေလး၏ အထက္အေဆြမ်ိဳးဆက္ခုနစ္ဆက္ ေဆာင္းပါးတြင္-
အမိကို အမိအဖဟု ဆိုရာ၌လည္း 'အဖေရွ႕မွ အမိကိုထားေသာေၾကာင့္ ေရွ႕ကရွိေနပါလိမ့္မည္ဟု တခ်ိဳ့က စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ စင္စစ္အသံေျပျပစ္မွု သေဘာကိုလိုက္ေသာေၾကာင့္ ေရွ႕ထားပုံရသည္။ 'မိဖ' ဟုရွိေနသည္ကို 'ဖမိ' ဟု ေျပာင္းရြတ္ၾကည့္လၽွင္ 'မိဖ' 'ဖမိ'ဟု အသံထြက္လၽွင္ကား ပို၍ပင္ နားကေလာေပေတာ့ မည္။ သို့ျဖစ္၍ 'မိဖ' ဟူေသာ အစပ္အတိုင္း 'အမိအဖ'ဟု ရြတ္သည္မွာ ႏွုတ္ခမ္းဗ်ည္း 'မ'ကို ေရွ႕က 'အ'တြဲလ်က္ အနိမ့္သက္သံျဖင့္ 'အမိ' ဟူေသာ အစပ္အတိုင္း 'အမိ'ဟု မၾတာဝက္ မၾတာျပည့္ရြတ္ကာ ေနာက္မွ 'အ' သရႏွစ္လုံးကို မၾတာဝက္ မၾတာျပည့္ျဖင့္ 'အဖ'ဟု ေျပာလိုက္ျခင္းျဖင့္ ေျပျပစ္လြယ္ကူစြာ ရြတ္ဆိုနိုင္ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟူ၍ တင္ျပထားေပသည္။
အသံသာယာေျပျပစ္မွု
သတၱေဗဒရွုေထာင့္အရ ရြတ္ဆိုနိုင္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုေျပျပစ္ အသံသာသည္မွာ မွန္ပါသည္။ ထိုသို့ အသံ သာယာေျပျပစ္မွုသာမက ဗုဒၶဘာသာျမန္မာ့အစဥ္အလာ အရ အမိေက်းဇူး အထူးႀကီးမားလွသျဖင့္ ႀကီးစဥ္အရ အမိက ေရွ႕မွလာရသည္။ အနက္အဓိပၸာယ္သည္လည္း ျမန္မာတို့အဖို့ နက္ရွိုင္းစြာစြဲျမဲယုံၾကည္ လက္ခံထား ေပသည္။
သဒၵါလကၤာရအေနျဖင့္လည္း အမိအဖ မိဖကအသုံး လွေၾကာင္း ေလ့လာမွတ္သားရေပသည္။ျမတ္ဗုဒၶဘုရားသည္ ဘုရားျဖစ္၍ ခုနစ္ဝါေျမာက္တြင္ တာဝတႎသာ၌ ဝါဆိုေတာ္မူခဲ့ေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၲဳသိတနတ္သားအား ေက်းဇူးဆပ္ရန္ အဘိဓမၼာတရားကိုေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေပသည္။
အနႏၲဂိုဏ္း တုႏွိုင္းမရ မိဖ
ဗုဒၶဂုေဏာ အနေႏၲာ၊ ဓမၼဂုေဏာ အနေႏၲာ၊ သံဃဂု ေဏာ အနေႏၲာ၊ မာတာပိတုဂုေဏာ အနေႏၲာ၊ အာစရိယ ဂုေဏာ အနေႏၲာ အနႏၲငါးပါးရွိေပသည္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ၊ မိဘ၊ ဆရာတို့သည္ တုႏွိုင္း၍မရေသာ အနႏၲ ဂိုဏ္းဝင္မ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။ ေလာကတြင္ အျမင့္ဆုံး၊ အျမတ္ဆုံးေသာ တရားငါးပါးတြင္ ပါဝင္ေပရာ တုႏွိုင္း မရေသာ မိဖေဝါဟာရပင္တည္း။
အဖေဝါဟာရတာဝန္
အမိသည္ ေက်းဇူးတရားအႀကီးမားဆုံးေသာ သေဘာ ကိုေဆာင္သလို ေလာကအရာ၌ တာဝန္အရွိဆုံးမွာ အဖသာလၽွင္ျဖစ္ေပသည္။ သား၊ သမီးတို့သည္ ဤ ေလာက၌ ေကာင္းေမြ၊ ဆိုးေမြကို ခံယူၾကရာတြင္ အဖ သည္ အဓိကတာဝန္ရွိေနသည္။ တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရေအာင္ လက္မွတ္မ်ားေပးရာတြင္ မိခင္၏အမည္မပါဝင္ေတာ့ေပ။ ထိုသို့ ေကာင္းေမြကိုဆက္ဆံရသလို ဆိုးေမြကို အဖက ပိုမိုတာဝန္ယူရေပသည္။ မေကာင္းမွုဒုစရိုက္ျပဳလိုက္ မိေသာ သား၊ သမီးကို အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ေသာအခါ အဖ အမည္သာပါဝင္ရေပသည္။ ဤသည္ကား မိဘတို့၏ ေလာကနိယာမတရားပင္တည္း။
မိဖတို့သိရမည္မွာ
ႀကီးစဥ္အရ အမိက ေရွ႕မွလာရေပသည္။ အသံ ေျပျပစ္မွု အစဥ္အရမွာလည္း အမိက အဓိကက်ေပသည္။ အဖသည္သာ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးျပစ္ကို ပိုမိုတာဝန္ယူရ ေသာသေဘာကို ေတြ႕ရေပသည္။ ဤသည္မွာ အဘိဓာန္ တြင္ ရွာမရေသးေသာ မိဖေဝါဟာရ၏ အနက္သေဘာ တစ္ရပ္ဟု အသိအမွတ္ျပဳလိုေပသည္။
အင္းဝေခတ္တြင္ ရွင္မဟာသီလဝံသသည္ ပါရာယန ဝတၳဳကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၈၆၃ ခုႏွစ္တြင္ ေရးသားခဲ့ ရာ မိခင္ဟူေသာ ေဝါဟာရကို ဤသို့ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ယင္းဝတၳဳစာမ်က္ႏွာ ၁၃၄၊ ၁၃၅ တြင္-
မိခင္ဖခင္ကို ခြင့္လမ္းေကာင္း၍ တပည့္သားေတာ္ႏွင့္ တကြေသာ ဘုရားသခင္ကို ခုနစ္ရက္တိုင္ေအာင္လၽွင္ ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးသတည္း
ရွင္မဟာရ႒သာရက လက္သစ္ေတာင္တာ ဆုံးမစာ လကၤာစာပိုဒ္ ၃၉ တြင္
ရယ္ဝယ္ျဖစ္ျငား၊ ေမြးသည့္သားကို၊ မယ္ဖြားမိခင္၊ ဆုံးမသင္သို့...
ဟူ၍ မိခင္ေဝါဟာရကို ျပဆိုထားေပသည္။ ယင္း က်မ္းစာမ်က္ႏွာ၁၉၈၊ ၁၉၉တြင္ မိခင္၊ ဖခင္ ေက်းဇူးရွင္ တို့ကို အမွတ္ထင္ထင္ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ဤသို့ျဖစ္ သည္။
အမိအဖ
မိခင္ ဖခင္တို့သည္ မိမိအိမ္၌ ပူေဇာ္သကၠာရျပဳလ်က္ပင္ အတူတကြေနရေသာ သားသမီးတို့ကား ျဗဟၼာနတ္မင္း ႏွင့္ အတူတကြေနရသည္လည္း မည္ကုန္၏။ မိခင္ ဖခင္ တို့ကား သားသမီးတို့၏ ျဗဟၼာနတ္မင္း ပင္ကိုတည္း။ ျဗဟၼာနတ္မင္းတို့ကား ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ ဤေလးပါးေသာအက်င့္တို့ျဖင့္ လူသူတကာ ဟူသမၽွကို ေရွးရွုလ်က္ ေနသတည္း။ မိခင္ဖခင္တို့ လည္းငယ္ေသာအခါ သားသမီးကို ႀကီးျပင္း၍ ျပည့္စုံေစ ခ်င္ေသာေမတၱာစီးျဖန္းလ်က္ရွိေန၏။
လက္ဦးဆရာ
ျဗဟၼာတိမာတာပီတေရာ ပုဗၺစရိယတိ ဝုစၥေရ အမိ အဖတို့ကို ျဗဟၼာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ လက္ဦးဆရာဟူ၍ လည္းေကာင္း ဆိုအပ္ကုန္၏ ဟူေသာ အဂုတၤၱိဳရ္၊ ပါဠိ အ႒ကထာတို့ကို ရွင္မဟာသီလဝံသက စုေပါင္းျမန္မာျပန္ ဆိုထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ရွင္မဟာသီလဝံသက မိဘတို့ကို ျဗဟၼာ၊ လက္ဦးဆရာဟူ၍ တင္စားထားေပသည္။ ဤသို့ စကားေျပက်မ္းျဖင့္ မိဘကို ဖြင့္ဆိုဂုဏ္ျပဳထားသကဲ့သို့ ေခတ္ၿပိဳင္စာဆို ရွင္မဟာရ႒သာရသည္ ကိုးခန္းပ်ိဳ့ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ စပ္ဆိုရာ စာပိုဒ္ ၄၆ တြင္-
လက္ဦးဆရာ၊ မည္ထိုက္စြာ၊ ပုဗၺာစရိယ၊ မိႏွင့္ဖအား ဟူ၍ ဖြင့္ဆိုထားေပသည္။ အင္းဝတစ္ေခတ္တည္းတြင္ စာဆိုရွင္ႏွစ္ဦးစလုံးကပင္ မိဘတို့ကို လက္ဦးဆရာဟူ၍ တင္စားထားေပသည္။ အမိဟူေသာ ေဝါဟာရကို- ရွင္မဟာရ႒သာရကပင္ ကိုးခန္းပ်ိဳ့စာပိုဒ္ ၁၆၈ တြင္-
အမိလည္းရ၊ ႏွမလည္းမွန္း၊ ခင္ပြန္းမွန္းရည္၊ ကၽြန္ရာ တည္၍ ေမြးသည္သားတု၊ ျမတ္နိုးျပဳလ်က္ဟူ၍ ျပန္လည္ ဖြင့္ဆို သုံးႏွုန္းထားေပသည္။ ရွင္မဟာသီလဝံသသည္ ပါရာယနဝတၳဳစကားေျပျဖင့္ အမိအဖတို့ ႀကီးမားေသာ ေမတၱာ၊ ေစတနာကို ဖြင့္ဆိုျပထားသကဲ့သို့ ရွင္မဟာရ႒သာရသည္ကိုးခန္းပ်ိဳ့လကၤာျဖင့္ပင္ မိဘတို့၏ဘဝကို ဤသို့ျပဆိုထားေပသည္။
ရင္ေသြးဟူက၊ ခ်စ္မဝတည့္၊ မိဘတံထြာ၊ သားတကာ ႏွင့္တစ္ရာႏွစ္ကဲ၊ လည္ခ်င္းႏႊဲလည္း၊ ေရာင့္ရဲမထင္၊ စုံမက္ျပင္လ်က္၊ ျဖဳတ္၊ ျခင္ကိုက္နာ၊ ျမဴရွိမာမွု၊ ရံခါတရစ္၊ မျဖစ္ေစရက္၊ အသက္ရွည္ေၾကာင္း၊ ဆုေတာင္းဆုယူ၊ အလွူေကာင္းမွု၊ ကိုယ္စားျပဳလ်က္၊ ဝတ္တုစံပ၊ ေဆာင္ ရြက္စသား၊ ကုံငျဖည့္တင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းျဖင့္၊ မကင္းေရမိုး၊ ဥယ်ာဥ္ပ်ိဳးသို့၊ မညႇိုးမေခါင္၊ ႀကီးျပင္းေအာင္လၽွင္၊ ေစာင္ ေစာင္ ပ်ပ္ပ်ပ္၊ ကြပ္ညႇပ္ဆုံးမ၊ သင္ျပသသည္၊ ငယ္က လက္ဦးဆရာတည္း။
စာပိုဒ္ ၄၅
မအီမသာ၊ ပူဆာေပ်ာင္းပ်၊ ေၾကာင့္ၾကရွိႀကိဳက္၊ ကိုယ္လုံးဟိုက္လည္း၊ ဖက္ပိုက္ရင္ခြင္၊ ေရွ႕တြင္လည္းထား၊ ရွုေပ်ာ္ပါး၍၊ သား၏႐ုပ္ရည္၊ သီတာမည္သား၊ ေရၾကည္ခ်မ္းျမ၊ တစ္ေပါက္က်က၊ မိဘတို့ဝမ္း၊ ၿငိမ္းစတမ္းျဖင့္
စာပိုဒ္ ၉၇
ဤသို့ျဖင့္ ရွင္မဟာသီလဝံသသည္ အမိအဖတို့၏ အဓိကေမတၱာကို ပါရာယနဝတၳဳစကားေျပျဖင့္ ဖြင့္ဆိုျပခဲ့ သလို စာဆိုရွင္မဟာရ႒သာရသည္ ကိုးခန္းပ်ိဳ့လာ ရင္ေသြးဟူက၊ ခ်စ္မဝတည့္၊ မိဘတံထြာႏွင့္ သားတို့ ႐ုပ္ရည္ သီတာမည္သား၊ ေရၾကည္ခ်မ္းျမ၊ တစ္ေပါက္ က်က၊ မိဘတို့ဝမ္း၊ ၿငိမ္းစတမ္းဟူ၍ အမိအဖတို့ ၏ အံ့မခန္းေမတၱာ သေကၤတတို့ကို ျပဆိုထားေပသည္။
ကမၻာ့ကေလးသူငယ္တို့သည္ မိမိတို့ ဘာသာအရ စကားစသင္ၾကရာ၌ ႏွုတ္ခမ္းဗ်ည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ပ၊ဖ၊ဗ (ဘ)၊ မ၊ဝတို့ကို ေရွးဦးစြာ ရြတ္ဆိုၾကေပသည္။ အမိအဖ ရင္ခြင္မွေန၍ ႏွုတ္ခမ္းခ်င္းထိၿပီး ထြက္လာေသာ ခ်စ္ခင္စရာ၊ တြယ္တာစရာ၊ အားကိုးစရာ၊ျမင္ရာ၊ၾကားရာ၊အသိအမွတ္ ျပဳၾကေပရာ 'မ' ဆိုပါက 'အမိ၊ 'ဖ' ဆိုပါက 'အဖ' ဟူ၍ ျဖစ္ေပၚလာၾကရေပသည္။ ခ်စ္စရာ၊ ခင္စရာ၊ အားကိုးစရာ အနက္အဓိပၸာယ္ဆက္သြယ္ကာ အဖေဝါဟာရ ျဖစ္လာရေပသည္။
ပုဂံေက်ာက္စာလာ 'အမိ' 'အဖ'
ျမန္မာစာ အေျခအျမစ္ျဖစ္ေသာပုဂံေက်ာက္စာမ်ားတြင္ အေဟာင္းဆုံးစာရင္းဝင္ ေပၚေတာ္မူေက်ာက္စာ စာေၾကာင္းေရ ၁၃၊၁၄ ၌ 'အမိအ္'၊ 'အဖအ္'ဟူ၍ စာလုံး ေပါင္းထားသည္မွာ ထူးျခားလွေပသည္။ ဤတြင္ 'အဖအ္' ကို အသတ္ (အ္)အပိုထည့္၍ သုံးျခင္းမွာ အသံ ပိုမို ပီျပင္ေလးနက္ေအာင္ ေဆာင္ေသာသေဘာကို ေတြ႕ရေပသည္။
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၄၄၃ခုႏွစ္ ေရးထိုးထားသည့္ ေတာင္ ခစည္သဘင္ေက်ာက္စာ စာေၾကာင္းေရ ၁၆ တြင္မူ၊'မင္းအမိ၊ မင္းအဖ' ဟူ၍သာ ေတြ႕ရေပသည္။ အသတ္ (အ္) ကို ထည့္သြင္းထားရွိမွု မေတြ႕ရေတာ့ေပ။ ေႏွာင္း ေခတ္ေရးထိုးေသာ ေက်ာက္စာမ်ားတြင္လည္း 'အဖ' ဟူ၍သာ ေတြ႕ရေပသည္။
'ေမြးသမိခင္' မိမိကို ေမြးဖြားေသာ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္အပ္ သည့္ အမိဟု တင္စားဂုဏ္ျပဳ သုံးႏွုန္းထားသကဲ့သို့ ပင္ မိမိကိုယ္တိုင္ ဝမ္းႏွင့္လြယ္၍ မေမြးရေသာ္လည္း ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ လုပ္ေကၽြးရေသာ အဖကိုလည္း ေမြးေသာ ဖခင္'ေမြးသဖခင္'ဟူ၍ တင္စားသုံးထားေၾကာင္း ေတြ႕ရ ေပသည္။
ေမြးသဖခင္၏ေက်းဇူးကို သိတတ္ေသာ
သားလိမၼာ ရာဇကုမာရ္
ေကၽြးေမြးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေသာ ေက်းဇူးကို အထူး သိတတ္သူကား ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၄၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ရာဇ ကုမာရ္ေက်ာက္စာကို ေရးထိုးေမာ္ကြန္းတင္ခဲ့သည့္ ရာဇကုမာရ္ပင္တည္း။ ယင္းေက်ာက္စာ စာေၾကာင္းေရ ၁၄ မွ ၁၆ အထိမွာ-
''ထိုရာဇကုမာရ္မည္ေသာ ပယ္မယားသား မိမိကို ေမြးေသာ မင္းႀကီးေက်းဇူးကို ေအာက္ေမ့ရကား''ဟူ၍ ေရးသားထားေပရာ မိမိကိုေမြးေသာ ေက်းဇူးရွင္ကို ေအာက္ေမ့သူအသုံးအႏွုန္းသည္ ေမြးသဖခင္ ေဝါဟာရ
ကို လမ္းခင္းေပးခဲ့သည္ဟု မွတ္ယူသင့္ေပသည္။ မြန္၊ ပါဠိ အားသန္ေနေသာပုဂံေခတ္ဦး၌ မိမိကိုေမြးေသာ ေက်းဇူးရွင္ အသုံးအႏွုန္းသည္ စကားထဲကဇာတိျပဟူဘိသို့ လူငယ္လူရြယ္ မင္းပ်ိဳမင္းလြတ္တစ္ဦး၏ စိတ္ထားျမင့္ျမတ္မွု၊ သေဘာထားႀကီးမွုကို အထူးျပဳမွတ္သားသင့္ေပသည္။ မိမိကို ေကၽြးေမြးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သူ၊ မင္းႀကီးေက်းဇူးသိတတ္သူ ျဖစ္ေပသည္။ သိ႐ုံမၽွမက လက္ေတြ႕က်က် မင္းႀကီးနာမက်န္းျဖစ္လ်က္ သက္တမ္း
ကုန္ခါနီးတြင္ ေက်းဇူးရွင္ကို ေက်းဇူးဆပ္နည္းကိုပါ ညႊန္ျပခဲ့ေပသည္။ ႀတိေလာက ဝဋံသကာေဒဝီဘြဲ႕ခံမိဖုရားသည္ ရာဇကုမာရ္၏မိခင္ျဖစ္ေပသည္။ ဤမိဖုရားသည္ အုတ္ခြက္ဘုရာမ်ားစြာကို ကိုယ္တိုင္ မိမိလက္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။ ကိုယ္တိုင္ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္သူပီပီ မိမိသားရာဇကုမာရ္ကို လိမၼာေအာင္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးနိုင္သူ ျဖစ္ေပသည္။ ဤသို့ ပဲ့ျပင္သြန္သင္ေကာင္း၍သာ ရာဇဝင္စာတင္ေလာက္
သည့္ ေမြးသဖခင္ေက်းဇူးရွင္ကို အျမတ္ဆုံးဒါနျဖင့္ ဂါရဝျပဳနိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
မၾကာမတင္မွာပင္ ပုဂံရာဇဝင္ရိုင္းခဲ့ေသာ နရသူ မင္းသားသည္ ေမြးသဖခင္ ေက်းဇူးရွင္ အေလာင္းစည္သူ မင္းႀကီးကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ေပသည္။ ပုဂံ အဇာတသတ္ နရသူႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္ပါက ရာဇကုမာရ္သည္ အရြယ္ႏွင့္မလိုက္ေအာင္ ေက်းဇူးသိတတ္လွေၾကာင္း ထင္ရွားသိသာလွေပသည္။ဆိုလိုသည္မွာ 'ေမြးသဖခင္'၊ 'ေမြးသမိခင္' တို့၏ ပဲ့ျပင္သြန္သင္မွုသည္သာ သားသမီး မ်ားအေပၚ အထူးအက်ိဳးသက္ေရာက္တတ္ေပသည္ ||
No comments:
Post a Comment