သံဝေဏၰတဗၺ အပါကဋ ျဖစ္လတ္က

ဒ႒ဗၺဘာဝသခၤါေတန သဟ နိဒႆေနနာတိ
သနိဒႆနာ။(နီ-၈၉)
သနိႆနာ-ကား
သဟပုဒ္+နိဒႆနပုဒ္ျဖင္႕ျပီးေသာ ပထမာဗဟုဗၺီဟိ
သမာသ္ပုဒ္တည္း။
ဒ႒ဗၺဘာဝသခၤါေတန-ျဖင္႕ နိဒႆေနန-၌
နိပုဗၺဒိသဓာတ္၏အျဖစ္ကို၎(၁)
နိဥပသာရပုဒ္၏ ဓာတြတၳာနုဝတၱကအျဖစ္ကို
၎(၂)
ယုပစၥည္း၏ ကမၼသာဓန၌ သက္သည္၏အ
ျဖစ္ကို၎(၃)
နိဒႆိတဗၺႏၲိ နိဒႆနံ-ဟု ဝိျဂိဳဟ္ဆိုရမည္
အျဖစ္ကို၎(၄)
နိဒႆန-အရ ျမင္အပ္ေသာရူပါရုံကို မယူရ
ျမင္ျခင္းၾကိယာကို ယူရမည္အျဖစ္ကို၎(၅)
သိေစပါသည္။
၁။ဒုတိယဓာတုပဒ
၂။ဥပသဂၢလိဂၤတၳ
၃။ဒုတိယပစၥယတၳ
၄။အဘိဓာနတၳ
၅။အဘိေဓယ်တၳ

သဟ နိဒႆေနန-ျဖင္႔ သနိဒႆနာ-၏
ဗဟုဗၺီဟိသမာသ္အျဖစ္ကို၎(၁)
ယင္းသမာသ္သည္ ကတၱားအနက္ေဟာသည္၏အျဖစ္ကို၎(၂)
သဟ နိဒႆေနန ေယ ဝတၱႏၲီတိ သနိဒႆနာ-ဟု ဝိျဂိဳဟ္ဆိုရမည္အျဖစ္ကို
၎(၃)
သ-၏ သဟသဒၵါ၏ ကာရီယအျဖစ္ကို၎
(၄) သိေစပါသည္။
၁။သမာသလိဂၤပဒ
၂။သမာသလိဂၤတၳ
၃။အဘိဓာနတၳ
၄။နိပါတလိဂၤပဒ

*သဟ နိဒႆေနႏ ေယ ဝတၱႏၲီတိ ဟူေသာ
ဝိျဂိဳဟ္ဝါက်အခိုက္အတန္႔၌ ေယ-ဟူေသာ
အညပုဒ္နွင္႕ နိဒႆေနန-ပုဒ္တို႕ အရကြဲရန္
ဘာဝပၸဓာန္ၾကံရသည္။

**သံဝေဏၰတဗၺပုဒ္အရေကာက္ ဇေဝဇဝါျဖစ္
ေန၍ ကတၱားေဟာဟု ထင္ရွားေသာပစၥ
ည္းနွင္႕ဘာဝသဒၵါထည္႕ဖြင္႕မူ ကတၱဳသာဓန
ဝိျဂိဳဟ္ဆို ဘာဝပၸဓာန္ၾကံ။
*ျပယုဂ္။ ပဋိဟနနဘာဝသခၤါေတန သဟ
ပဋိေဃနာတိ  သပၸဋိဃာ။(နီ-၈၉)
ဤ၌ ပဋိေဃန-၌ ပဋိဃ-အရ  ထိခိုက္တတ္
ေသာ ရူပါရုံကို ယူရမွာလား ထိခိုက္းျခင္းၾကိ
ယာကို ယူရမွာလား ဇေဝဇဝါျဖစ္ေန၍
ပဋိဟနနဘာဝ-ဟု ကတၱားေဟာ ယုပစၥည္း
နွင္႕ဘာဝထည္႕၍ဖြင္႕သည္။
သပၸဋိဃာ-ကား သဟပုဒ္+ပဋိဃပုဒ္ျဖင္႕ျပီး
ေသာ ပထမာဗဟုဗၺီဟိသမာသ္ပုဒ္တည္း။
ပဋိဟနနဘာဝသခၤါေတန-ျဖင္႕ ပဋိေဃန-၌
ပတိပုဗၺဟနဓာတ္၏အျဖစ္ကို၎ (၁)
ရပစၥည္း၏ ကတၱဳသာဓန၌ သက္သည္၏အ
ျဖစ္ကို၎(၂)
ပဋိဟညတီတိ ပဋိေဃာ-ဟု ဝိျဂိဳဟ္ဆိုရမည္
အျဖစ္ကို၎(၃)
ပဋိဃအရ ထိခိုက္ျခင္းၾကိယာကို ယူရမည္
အျဖစ္ကို၎(၄)
ပတိဥပသာရပုဒ္၏ ဓာတြတၳာနုဝတၱကအျဖစ္
ကို၎(၅) သိေစပါသည္။
၁။ဒုတိယဓာတုပဒ
၂။ဒုတိယပစၥယတၳ
၃။အဘိဓာနတၳ
၄။အဘိေဓယ်တၳ
၅။ဥပသဂၢလိဂၤတၳ

*သဟ ပဋိေဃန-ျဖင္႕ သပၸဋိဃာ-၏
ဗဟုဗၺီဟိသမာသ္အျဖစ္ကို၎(၁)
ယင္းသမာသ္၏ ကတၱားအနက္ေဟာသည္၏
အျဖစ္ကို၎(၂)
သဟ ပဋိေဃန ေယ ဝတၱႏၲီတိ သပၸဋိဃာ-
ဟု ဝိျဂိဳဟ္ဆိုရမည္အျဖစ္ကို၎(၃)
သ-၏ သဟ-၏ကာရီယအျဖစ္ကို၎(၄)
သိေစပါသည္။
၁။သမာသလိဂၤပဒ
၂။သမာသလိဂၤတၳ
၃။အဘိဓာနတၳ
၄။နိပါတလိဂၤပဒ

*သဟ ပဋိေဃန ေယ ဝတၱႏၲီတိ -ဟူေသာ
ဝိျဂိဳဟ္ဝါက်၌  ေယ-အရ ထိခိုက္တတ္ေသာ
ရူပါရုံ၍ ပဋိဟညတီတိ ပဋိေဃာ-ဟု
ကတၱဳသာဓနဝိျဂိဳဟ္ဆိုရေသာ ပဋိေဃန-၌
ပဋိဃ-အရလည္း ထိခိုက္တတ္ေသာရူပါရံု
ရ၏။ ထိုေၾကာင္႕ အရကြဲရန္ ပဋိဃကို
ဘာဝပၸဓာနၾကံရသည္။

*နိယံ* သံဝေဏၰတဗၺ အပါကဋ ျဖစ္လတ္က
ကတၱဳဝါစက ပါကဋႏွင္႕ ဘာဝစြက္ကာ
ဖြင္႕ျပလာ မွတ္မုခ် ကတၱဳသာဓႏ ဘာဝပၸဓာန